Caffeine là gì? Caffeine có tốt với sức khỏe không? Những lưu ý khi sử dụng caffeine. Tất cả sẽ được 90S Coffee bật mí qua nội dung bài viết.
Caffeine là gì?
Caffeine (bắt nguồn từ tiếng Pháp caféine/kafein), được gọi theo tiếng latin là cà phê in. Đây là chất kích thích có nguồn gốc hoàn toàn từ tự nhiên có chứa nhiều trong trà, cà phê, cacao,… và còn có trong hơn 60 loại thực vật khác nhau. Hợp chất này có thể kích thích não, hệ thần kinh trung ương với khả năng tăng cường sự tỉnh táo, giảm mệt mỏi. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã nhận định caffeine vừa là phụ gia thực phẩm vừa là thuốc mang lại nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người.
Công thức phân tử của caffeine: C8H10N4O2.
Tính chất của caffeine.
Để hiểu hơn caffeine là gì, bạn cần nắm một vài tính chất hóa học, cụ thể:
- Khối lượng mol của caffeine là 194.2g.
- Ở mức nhiệt độ thường, 20g caffeine có thể hòa tan được trong 1 lít nước. Còn khi nước đã được đun sôi thì 1 lít nước có thể hòa tan tới 700g caffeine.
- Caffeine có khả năng tan nhiều trong chloroform và chỉ tan được một phần trong etanol.
- Caffeine là hợp chất khá giống với hai hợp chất khác là theophylin (được sử dụng nhiều để điều trị bệnh suyễn) và theobromin (được tìm thấy nhiều trong ca cao).
Tổng quát về caffeine.
Tên gọi | Caffeine |
Các tên gọi khác | cà phê in, theine, mateine, guaranine, methyltheobromine và 1,3,7-trimethylxanthine |
Công thức phân tử | C8H10N4O2 |
Số CAS | 58-08-2 |
Tính chất | dạng tinh thể, không màu, không mùi, vị đắng |
Khối lượng mol | 194,19 g/mol |
Trạng thái | rắn |
Nhiệt độ nóng chảy | 238 °C |
Nhiệt độ sôi | thăng hoa ở 178 °C |
Hoà tan | tan nhiều trong nước và chloroform, một phần trong rượu |
Cơ chế hoạt động của caffeine là gì?
Caffeine tạo nên sự hưng phấn và gia tăng sự tỉnh táo bằng cách ngăn chặn sự hoạt động của adenosine và phosphodiesterase. Để hiểu rõ hơn, chúng ta sẽ đi tìm hiểu kỹ hơn về 2 chất này:
Adenosine được sản sinh ra trong suốt quá trình hoạt động của cơ thể. Khi đã được tích lũy với mức nồng độ đủ cao, Adenosine sẽ gắn liền với receptor (thụ thể), khi này hệ thần kinh sẽ phát ra tín hiệu nghỉ ngơi khiến cho cơ thể cảm thấy uể oải và mệt mỏi. Bởi caffeine và Adenosine có cấu trúc phân tử khá giống nhau nên sẽ tạo nên sự cạnh tranh trong việc liên kết với receptor đặc hiệu. Khi này, thay vì phát ra tín hiệu nghỉ ngơi thì hệ thần kinh sẽ vẫn chỉ đạo cơ thể tiếp tục làm việc.
Cafein cũng ngăn chặn hoạt động của phosphodiesterase, không cho hợp chất này phân giải chất truyền tin thứ cấp cAMP. Do đó, tín hiệu hưng phấn do adrenalin tạo ra sẽ được khuếch đại và duy trì thời gian lâu hơn so với bình thường làm các tế bào trong cơ tăng hiệu quả đáp ứng với adrenalin, duy trì sự hưng phấn của não bộ, đồng thời cũng sẽ khiến cho ta thấy tỉnh táo vào buổi sáng và mất ngủ vào buổi tối.
Caffeine có tốt cho sức khỏe không?
Theo thông tin tư trang Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, caffeine là hợp chất mang lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe người sử dụng, tuy vậy cũng sẽ tiềm ẩn nhiều mối nguy hại nếu sử dụng không đúng cách.
Lợi ích của caffeine đối với sức khỏe.
Dưới đây là một số tác dụng của caffeine mang lại cho sức khỏe nếu sử dụng đúng cách:
- Caffeine giúp tăng sự kích thích, làm cho tâm trạng con người trở nên hưng phấn hơn, giảm cảm giác mệt mỏi, tinh thần trở nên tỉnh táo và giúp cơ thể có nhiều năng lượng hơn.
- Caffeine giúp tăng khả năng ghi nhớ, tăng khả năng phản xạ.
- Caffeine có chứa trong một số thực phẩm như cafe, cacao, trà,… còn có tác dụng trong việc phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bệnh gout, bệnh xơ gan,…thậm chí là ngăn ngừa một số bệnh ung thư.
Tác hại của caffeine đối với sức khỏe.
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng nếu lạm dụng, không phù hợp để sử dụng hoặc sử dụng không đúng cách lại gây ra nhiều tác dụng ngược:
- Caffeine sẽ khiến thần kinh trở nên căng thẳng, mất ngủ, đi tiểu nhiều, tim đập nhanh, nôn ói,…
- Caffeine không tốt cho phụ nữ có thai, đang cho con bú và trẻ em, do đó không khuyến khích sử dụng cho những đối tượng này.
Liều lượng dùng caffeine bao nhiêu là đủ?
Như đã đề cập ở trên, caffeine sử dụng không đúng cách sẽ mang đến nhiều tác hại cho cơ thể. Vậy sử dụng caffeine với liều lượng bao nhiêu là hợp lý?
Tham khảo ý kiến từ Bệnh Viện Đa Khoa Hồng Ngọc, ở những người khỏe mạnh, không dị ứng với caffeine thì lượng caffeine có thể tiêu thụ trong một ngày sẽ nằm ở ngưỡng 200 – 300g (tương ứng với 2 đến 4 ly cà phê). Đối với phụ nữ mang thai và trẻ em, nên hạn chế sử dụng caffeine và không nên vượt quá 200mg mỗi ngày. Nếu vượt quá sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và sự phát triển của thai nhi.
Hàm lượng caffeine có trong một số loại thực phẩm.
Hàm lượng caffeine có trong cà phê
- Một ly cà phê đen 250ml chứa khoảng 40 – 170 mg cafein.
- Một ly cà phê tan chứa khoảng 40 – 100 mg.
- Một ly cà phê loại bỏ cafein vẫn chứa khoảng 3 – 5 mg.
- Một ly nhỏ cà phê 50ml espresso arabica chứa khoảng 60 mg.
- Một ly nhỏ cà phê 50ml espresso robusta chứa khoảng 170 mg.
Hàm lượng caffeine có trong chè.
- Chè đen xuất xứ từ Mỹ 200ml chứa 17 – 75 mg.
- Chè đen xuất xứ từ các nước khác 200ml chứa 20 – 100 mg.
- Chè xanh 150ml – 250ml chứa từ 8 – 30 mg.
- Chè tuyết 150ml – 250ml chứa từ 6 – 25 mg.
Hàm lượng caffeine có trong một số thực phẩm khác.
Ngoài trà và cà phê, caffeine còn có chứa nhiều trong thành phần của một số thực phẩm và thức uống khác như:
- Nước uống tăng lực Red Bull 250ml chứa khoảng 80 mg.
- Cola 500ml chứa khoảng 30 – 60 mg.
- Rượu tonic: 375 mg/lít.
- Cacao chứa một lượng nhỏ cafein, khoảng 6 mg một tách.
- Một viên cafein chứa khoảng 100–300 mg cafein.
Cách bảo quản caffeine dạng chế phẩm.
- Để xa tầm tay của trẻ em.
- Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh sự tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng của mặt trời.
- Bảo quản caffeine ở mức nhiệt độ tốt nhất là từ 15 – 30°C.
Những lưu ý khi dùng caffeine.
- Phụ nữ mang thai và đang cho con bú không nên sử dụng caffeine bởi sẽ ảnh hưởng đến nhau thai hoặc ảnh hưởng đến chất lượng của sữa mẹ, ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi và trẻ.
- Với những đối tượng mắc rối chứng rối loạn giấc ngủ và mất ngủ nên cẩn trọng khi dùng những sản phẩm có chứa caffeine trong thành phần.
- Cần thận trọng đối với những ai thường xuyên bị đau nửa đầu hoặc đau đầu mãn tính, người thường xuyên có triệu chứng lo âu, hoặc xuất huyết ở niêm mạc ruột, loét đường tiêu hoá, tim đập loạn hoặc tim không đều.
- Trẻ em có thể rất nhạy cảm với những tác động của caffeine, dù với chỉ một lượng nhỏ nhưng cũng có thể gây ra tác dụng không mong muốn như: bồn chồn và khó thở.
- Sử dụng nhiều caffeine vào thời gian chiều tối sẽ ngăn cản giấc ngủ, do đó nên hạn chế sử dụng vào thời điểm này.
Hy vọng qua bài viết trên, 90S Coffee đã giúp bạn hiểu được caffeine là gì cũng như những ảnh hưởng của nó đến sức khỏe, cách sử dụng sao cho hợp lý nhất.