CÀ PHÊ EXCELSA LÀ GÌ?: NGUỒN GỐC, ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC

Khi nhắc đến cà phê, hầu hết mọi người sẽ nghĩ ngay đến Arabica và Robusta. Hai loại hạt phổ biến nhất chiếm phần lớn thị trường thế giới. Một số người sành cà phê hơn thì biết thêm Liberica. Nhưng bạn có biết rằng còn một loại hạt cà phê hiếm khác, ít được trồng, ít người biết đến nhưng lại mang hương vị đặc biệt không lẫn vào đâu được? Đó chính là cà phê Excelsa.

Trong bài viết này, 90S Coffee sẽ cùng bạn tìm hiểu cà phê Excelsa là gì, hương vị ra sao, khác biệt thế nào với Arabica và Robusta, cũng như tiềm năng của nó trong ngành cà phê.

Cà phê Excelsa là gì?

Excelsa được phát hiện vào đầu năm 1903 ở khu vực Trung Phi, sau đó du nhập sang Đông Nam Á. Về mặt phân loại thực vật, Excelsa thường được xem như một biến thể của cà phê Liberica. Nhưng đặc điểm hương vị lại khác biệt đến mức nhiều chuyên gia tách riêng ra để nghiên cứu.

Cây cà phê Excelsa có thể cao từ 10 – 15m, lá lớn, sức sống mạnh mẽ và khả năng chịu hạn tốt. Với chiều cao lý tưởng, cây cà phê Excelsa thường được trồng xen kẽ với giống Robusta để tạo thành hàng rào chắn gió.

Hiện nay cà phê Excelsa được trồng ở khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, Philippines, Indonesia và Malaysia, cũng như ở Ấn Độ và một số vùng ở Trung Phi và Nam Sudan. Tại Việt Nam, cà phê được biết đến là “cà phê mít” và được trồng ở Gia Lai, Kon Tum, nhưng vẫn có diện tích rất khiêm tốn so với các loại hạt khác.

Đặc điểm sinh học của cà phê Excelsa

• Cây cà phê Excelsa có nhiều điểm khác biệt so với Arabica và Robusta, cả về hình thái lẫn sinh trưởng:
• Chiều cao: Excelsa có thể phát triển cao từ 10 – 15m, tương đương với cây cà phê Liberica. Đây là một trong những loại cà phê có thân cao nhất, vượt trội hơn hẳn Arabica (2 – 5m) và Robusta (4 – 6m).
• Lá: Lá Excelsa rất lớn (trung bình dài 26cm x rộng 13cm), màu xanh đậm, mặt lá dày và bóng. Nhờ diện tích lá rộng nên cây có khả năng quang hợp mạnh.
• Hoa: Hoa trắng, mọc thành chùm ở các nách lá. Mỗi chùm có thể từ 30 – 40 hoa, toả hương thơm nhẹ giống hoa nhài.
• Quả: Quả cà phê Excelsa có kích thước khá lớn, vỏ dày và cứng. Khi chín, quả có màu đỏ hoặc vàng. Thời gian chín lâu hơn Arabica và Robusta.
• Hạt: Hạt cà phê Excelsa có hình oval, mỏng, rãnh hơi cong, màu xanh đá. Có kích thước trung bình khoảng 9mm chiều dài và 6mm chiều rộng.

Xem thêm: Hạt cà phê Robusta

Đặc tính sinh trưởng:

Rễ ăn sâu, chịu hạn tốt và thích nghi được ở vùng đất khô cằn.

Khả năng kháng sâu bệnh cao hơn Arabica.

Tuy nhiên, năng suất thấp (khoảng 300–600 kg/ha, thấp hơn nhiều so với Robusta 2–3 tấn/ha).

Vùng sinh thái phù hợp: Excelsa thường sinh trưởng ở độ cao trung bình 1000–1300m, ưa khí hậu nhiệt đới gió mùa, đất bazan màu mỡ.

Đặc biệt quả Excelsa cần một khoảng thời gian dài để chín hoàn toàn, thường mất đến gần một năm. Lâu hơn so với Arabica và Robusta, chỉ mất vài tháng

Đặc điểm hương vị cà phê Excelsa

Cà phê Excelsa có hương vị độc đáo, tạo nên một trải nghiệm khác biệt cho người thưởng thức. Khi thử một tách cà phê Excelsa, người uống có thể cảm nhận được rõ nét vị chua thanh, hậu ngọt và thoang thoảng mùi trái cây lên men, mang đến một cảm giác tươi mới đầy thú vị.

Bên cạnh đó, hương vị của cà phê Excelsa còn có nốt hương gỗ nhẹ nhàng, tạo cảm giác mộc mạc và gần gũi với thiên nhiên. Và cuối cùng, Excelsa có một chút tannin gần giống với rượu vang đỏ. Tạo ra cảm giác đặc biệt trên lưỡi, góp phần vào độ đậm đà và hậu vị kéo dài của tách cà phê.

Về độ chua, Excelsa có độ chua nhẹ đến trung bình. Độ chua này không nhiều như Arabica, mà mang tính “tròn” và nhẹ nhàng hơn, làm nổi bật hương vị trái cây.

Độ đắng của Excelsa nằm ở mức trung bình, cao hơn so với Arabica nhưng thấp hơn đáng kể so với Robusta. Mang lại cảm giác đầy đặn trong miệng khi uống, làm tăng trải nghiệm thưởng thức.

Về hàm lượng caffeine, Excelsa nằm ở vị trí trung gian giữa Arabica và Robusta. Dao động từ 1.5 – 2%, Excelsa cung cấp một lượng caffeine vừa đủ, không quá mạnh như Robusta. Điều này khiến cà phê Excelsa trở thành một lựa chọn lý tưởng cho những người nhạy cảm với caffeine.

Tóm lại, cà phê Excelsa là một loại hạt đầy tiềm năng, mang đến những trải nghiệm thú vị cho người đam mê cà phê và tìm kiếm những hương vị mới lạ.

Xem thêm: Cà phê hạt Arabica Cầu Đất

Tiềm năng của loại cà phê Excelsa trong tương lai

Do thiếu người tiêu thụ, cà phê Excelsa không phổ biến trên thị trường toàn cầu. Phần lớn sản phẩm cà phê Excelsa được trộn với các loại cà phê khác để cải thiện hương vị.

Trong bối cảnh ngành cà phê toàn cầu đang tìm kiếm sự đa dạng về hương vị và nguồn gốc, cà phê Excelsa đang dần được chú ý trở lại. Dù sản lượng còn khiêm tốn so với Arabica và Robusta, nhưng loại hạt này sở hữu giá trị khác biệt trong thế giới cà phê đặc sản.

Với khả năng kháng sâu bệnh và khả năng phục hồi mạnh mẽ, cây Excelsa có thể được sử dụng làm gốc ghép cho các giống cà phê Arabica và Robusta.

Tóm lại: Cà phê Excelsa có thể chưa phổ biến, nhưng với hương vị đặc trưng và khả năng thích ứng cao, đây chính là “ngôi sao tiềm năng” trong ngành cà phê tương lai – đặc biệt ở thị trường specialty coffee đang phát triển mạnh mẽ.

Lời kết

Cà phê Excelsa có thể chưa phổ biến như Arabica hay Robusta, nhưng chính sự khác biệt ấy lại tạo nên sức hút riêng của nó. Với đặc tính sinh học bền bỉ, khả năng thích nghi tốt với khí hậu khắc nghiệt và hương vị độc đáo, khó nhầm lẫn, Excelsa đang dần được cộng đồng yêu cà phê đặc sản chú ý nhiều hơn.

Trong tương lai, khi người tiêu dùng tìm kiếm những trải nghiệm cà phê mới mẻ, sâu sắc và chân thật hơn, Excelsa hoàn toàn có thể trở thành “nhân tố bí ẩn” góp phần làm phong phú bản đồ hương vị cà phê thế giới. Và biết đâu, một ngày không xa, những vùng đất Việt Nam sẽ là nơi ươm mầm cho sự hồi sinh mạnh mẽ của giống cà phê đầy tiềm năng này.

Câu hỏi thường gặp

1. Cà phê Excelsa có hiếm không?

Có. Excelsa chỉ chiếm chưa đến 1% sản lượng cà phê toàn cầu.

2. Excelsa khác gì Liberica?

Excelsa là một biến thể của Liberica, nhưng hương vị nhẹ hơn, thiên về trái cây chua thay vì khói gỗ đậm đặc.

3. Uống Excelsa có lợi cho sức khỏe không?

Như các loại cà phê khác, Excelsa chứa nhiều chất chống oxy hóa, tốt cho tinh thần và trao đổi chất.

4. Có thể mua Excelsa ở đâu?

Bạn có thể tìm tại một số nhà rang xay specialty ở Việt Nam hoặc các cửa hàng online chuyên nhập khẩu hạt cà phê đặc sản.

5. Cà phê Excelsa có giá bao nhiêu

Tuỳ thuộc vào nguồn gốc, loại hình rang và hình thức đóng gói. Cà phê Excelsa có giá khoảng 100.000 VNĐ/250g.

90S COFFEE – NHÀ CUNG CẤP CÀ PHÊ RANG XAY NGUYÊN CHẤT.
Hotline tư vấn: 1800 888 906 – 0929 899 998.
Địa chỉ VP: 585/12/18 Quốc Lộ 13, Phường Hiệp Bình, TP.HCM
#caphesach #caphethat #capherangmoc #caphenguyenchat #90scoffee

Fanpage: https://www.facebook.com/90scoffee.capherangxay

Tiktok: tiktok.com/@90scoffee.vn

Shopee: shopee.vn/90scoffee

Youtube: https://www.youtube.com/@90scoffee29